Inhoud

Klinische psychologie is de toepassing van psychologische inzichten in een klinische context. De verschillende vormen van klinische psychologie worden ingezet ter verlichting van psychische spanningen en depressies en in het algemeen ter bevordering van de geestelijke gezondheid. Ook vindt de klinische psychologie plaats in de psychiatrie en psychopathologie. De verschillende typen van psychotherapie en hun effecten worden bestudeerd door onderzoekers op het terrein van de klinische psychologie.

Een klinisch psycholoog heeft een grote deskundigheid en veel ervaring op het gebied diagnostiek en behandeling van complexe psychische problemen, die vaak meerdere domeinen van het functioneren beïnvloeden. Psychotherapie is een van de belangrijkste behandelingsvormen van de klinisch psycholoog. De klinisch psycholoog vervult daarnaast vaak functies als leidinggevende of supervisor of volgt ontwikkelingen in de zorg of de wetenschap. De klinisch psycholoog is 'scientist-practitioner' en is in staat om wetenschappelijke inzichten toe te passen in de klinische praktijk.

Het is ook een afstudeerrichting van de opleiding Master in de psychologie of Master in de psychologische wetenschappen.

De klinische psychologie is in 2005 erkend als specialisme van de gezondheidszorgpsychologie. Het vak bestaat echter al veel langer. In 1966 voerde het NIP een register van klinisch psychologen in en zette zij de aanzet voor dit specialisme. Met de introductie van het BIG-register klinisch psychologen is het NIP-register opgeheven (per 1 januari 2006).

Titel

Met de erkenning van het specialisme is de titel 'klinisch psycholoog' wettelijk beschermd. Deze titelbescherming is op 1 januari 2006 van kracht geworden. De wettelijke erkenning betekent dat er opleidingseisen worden gesteld en dat er toezicht op de opleidingen wordt gehouden. Specialisten die de titel dragen zijn verplicht hun kennis, ervaring en deskundigheid op peil te houden. De klinisch psycholoog is een 'artikel 14'-beroep in de wet BIG, het artikel voor (medisch) specialisten, zoals een psychiater. Klinisch psychologen zijn tevens opgeleid als psychotherapeut, en mogen zich na inschrijving in het BIG-register ook 'psychotherapeut' noemen.

Opleiding

In 2003 is de nieuwe specialistenopleiding tot klinisch psycholoog gestart. De opleiding is alleen toegankelijk voor gezondheidszorgpsychologen (GZ-psychologen) en is een combinatie van praktijk (werken onder supervisie) en theorie (cursorisch onderwijs). De opleiding duurt vier jaar. De opleiding tot klinisch psycholoog omvat dus in totaal minimaal tien jaar: vier jaar universiteit (Master psychologie of orthopedagogiek), twee jaar opleiding gezondheidszorgpsycholoog, vier jaar specialistenopleiding.

De opleiding tot klinisch psycholoog kent twee varianten: één gericht op volwassenen & ouderen en één gericht op kinderen en jeugd. De opleiding tot klinisch psycholoog Volwassenen & Ouderen wordt verzorgd door zes regionale opleidingsinstellingen. De opleiding tot klinisch psycholoog Kinderen en Jeugd is een landelijke opleiding. De opleidingseisen worden vastgesteld door het CSG. De RSG moet de opleidingsinstellingen en hoofdopleiders erkennen.

Werk

De klinisch psycholoog is een specialist. Hij is dan ook vooral te vinden in de gespecialiseerde gezondheidszorg. Een belangrijk werkterrein is de geestelijke gezondheidszorg, zoals Riaggs en psychiatrische ziekenhuizen. Daarnaast zijn klinisch psychologen te vinden in algemene ziekenhuizen, revalidatie-instellingen, kinderpsychiatrische instellingen en TBS-klinieken. Veel klinisch psychologen hebben een eigen praktijk, al dan niet in combinatie met een functie binnen een instelling.